Bas Jan Ader @ Boijmans

Bas Jan Ader @ Boijmans

Op de valreep meegepikt: de overzichtstentoonstelling van Bas Jan Ader. Populair bij de generatie artiesten die afzien van het maken van artefacten en die het schudden met de camerette tot groot goed hebben verheven. Wie is onze vader? vragen dezen zich vertwijfeld af. Zonder context raakt veel betekenisloos.

Als je ziet hoe Ader de vloer aanveegt met Piet Mondriaan (voorstel tot PIET / NIET in neon, met wat primair gekleurde blokjes op je plaat gaan met de toren van Domburg(!) op de achtergrond, 26 minuten lang Mondriaan rozen schikken -ah!-) weet je dat niet alleen Jiskefet schatplichtig is aan deze Jackass avant la lettre. Een keer per jaar gefilmd op je snuit gaan om de subsidie veilig te stellen: moe maakt onze luie held en voorbeeld voor velen zich niet bepaald.

Maar hype hatende cynici zitten er volkomen naast. Een indrukwekkend geweldige tentoonstelling: zelfs geestig en met gevoel voor humor – als je wilt. Alles melancholisch hinein interpretieren behoort tot de mogelijkheden, maar doet het oeuvretje van Bas Jan Ader danig tekort.

Voor foto’s moet u bij Hinke Scheuders Suds and Soda zijn. Klik daar op de links onderaan voor popups.

sudsandsoda.com/notebook/archives/000988.html

Nog tot zondag 5 november: haast u, gaat dat zien!

boijmans.rotterdam.nl/smarts[…]=2110360&style=1623


Bas Jan Ader @ Boijmans

Bas Jan Ader @ Boijmans

Bas Jan Ader @ Boijmans

About Jeroen Bosch 4773 Articles
Smaakmakend sinds jaar en dag: onafhankelijk kunstenaar, tentoonstellingmaker, trendbeheerder en oprichter art agent orange, artist run art agency. Eigen werk onder jeroenbosch.com Meer info zie trendbeheer.com/jeroen-bosch

27 Comments

  1. “Maar hype hatende cynici zitten er volkomen naast” – de mening bijgesteld dus? Eerst zien dan geloven, heel goed.

  2. Jep, schitterende tentoonstelling. Maar met de dweepzieken heb ik nog altijd weinig op.

    Wat ik miste: meer muk uit Amerika. Natuurlijk dat was vast te slecht, maar dat was de wel getoonde items froebel van voor Op Je Plaat Gaan I tm III ook.

    (Ik vind dat die JB een prijs moet krijgen voor de beste tentoonstellingsfoto ooit, die bovenaan. Knap hoor, alles zit erin. een genot om uren naar te kijken.)

  3. Ik dacht eerst even dat ik er zelf stond, op die foto’s, maar nee het is een soort look-a-like.

    Prijs beste tentoonstellingsfoto ooit – ja, dat is behalve een mooie foto een interessant genre. Lid worden van mijn flickrgroepje Art & People, zie http://www.flickr.com/groups/art_and_people/, om te beginnen? Gaan we daar gewoon een prijs in het leven roepen.

  4. Bas Jan Ader in BvB, Herman Brood in Groninger Museum, George Best in de Serpentine Gallery, Kurt Cobain in MOCA.
    Wie hoort in dit rijtje niet thuis en waarom?
    (Mrs. Deane, nu niet eerst uitzoeken of George Best écht wel een tentoonstelling in de Serpentine heeft, maar laat je gewoon eens meedrijven op de gedachtengang)

  5. Je bent er één vergeten in het rijtje: Arno van Roosmalen in Stroom… En waarom ik dat zeg? Omdat je vraag wéér klinkt als zijnde afkomstig van een docent aan een opleiding kunstgeschiedenis, en niet als directeur van een kunstinstelling. Ga je trouwens meedoen aan de discussie in BAK over de kunstenaar als intellectueel?

  6. De kunstenaar als intellectueel … Wat is een kunstenaar en wat is een intellectueel. Sommige kunstenaars zijn vast ook intellectueel. De meeste kunstenaars vinden van zichzelf dat ze ook best wel intellectueel zijn, maar dat komt omdat ze buiten de realiteit staan. Net zoals veel intellectuelen. (Geen tijd om te discussieren)

  7. Mrs Deane, het is de naam die het hum doet. Een alias als van een schoolmeesterin. (En dat is weer heel iets anders als van een docent)

    Brood hoort niet thuis in het rijtje want brood kun je bakken / voor de eendjes werpen.

    (Overigens is het oeuvre van Brood heel wat breder dan dat van Ader.)

  8. Schoolmeesterin? JB, je onteert de naam van een respectabel medium uit het begin van de vorige eeuw. Let op je woorden.
    Wompel: kijk op de site van BAK voor de discussie over de kunstenaar als ‘intellectueel’ – maar dan van een nieuwe soort.

  9. Intellectuele kunstenaars…is er ook zoiets als kunstzinnige intellectuelen? Is volgens mij een veel interessantere categorie. Er zijn al zoveel mensen die zich kunstenaar noemen; wie noemt zich nou intellectueel?

    Hoef je ook eindelijk niet alleen naar mensen te luisteren die iets maken, maar OOK naar mensen die iets doen…of denken…

  10. Mrs. Deane, hoe had mijn vraag “als directeur van een kunstinstelling” dan moeten zijn?
    Ik ben geen cynicus (verre van dat), heb moeite met hypes, en vind dat Bas Jan Ader zeer indrukwekkende, ontroerende en slimme, prikkelende werken heeft gemaakt. Waar het mij om gaat is dat ik constateer dat er een onkritisch soort idolatrie heerst rondom de kunstenaar Bas Jan Ader. In die zin is datgene wat op hem wordt geprojecteerd vergelijkbaar met de ‘knuffelberen’ die ik opsomde.
    In elke jaargang academiestudenten is wel weer een segment dat zich met een postpuberale toewijding stort op deze ‘tragische held’. Wij vereenzelvigen ons graag met tragische helden. Het verzoent ons met het feit dat we zelf geen helden (kunnen) zijn.
    De Linda-lezer, de geïnteresseerde leek, kan deze identificatie niet kwalijk genomen worden.
    Als echter zijn collega’s (postuum) niet in staat zijn om een nieuwe, zinvolle bijdrage aan de perceptie van het werk van Bas Jan Ader te leveren; als ze niet in staat zijn om aan te geven waarom Ader geen “zwaar overschatte melancholicus is”; en als deze professionals blijven hangen in een ongefundeerde adoratie, diskwalificeren ze zichzelf. Als mede-kunstenaar, als zelfstandig kritisch individu, zelfs als bewonderaar.
    En natuurlijk zijn er prachtige ‘covers’ van het werk van Bas Jan Ader gemaakt, denk bijv. maar aan Jeroen Eisinga.

  11. Ach, hoeveel mensen zijn nou in staat postuum een ‘zinvolle bijdrage’ te leveren aan de perceptie/receptie van wiens werk dan ook? (Wat iets anders is dan een cover.) Als ik denk aan de idiotiën die gepleegd worden rondom werk van mensen als Malevitch, Polke (nog niet eens postuum) of Beuys, weet ik vaak niet of ik harder lachen moet dan huilen.
    Maar hoe je die vraag had ‘moeten stellen’? Misschien door minder de indruk te wekken van een know-it-all? Je meent tenslotte zelf in het bezit van een antwoord te zijn, getuige bovenstaande bijdrage. Los daarvan: je verwacht van kunstenaars teveel dat ze (na)denken, en dan vooral op het (academisch) niveau dat je zelf gewend bent. Ik weet niet of dat realistisch of zelfs fair is als ik kijk naar de stand van het kunstonderwijs in Nederland. Van jou wordt verwacht dat je een mening hebt over dit soort zaken, van kunstenaars niet. Of mogen kunstenaars omgekeerd van jou verwachten dat je in staat bent een behoorlijk kunstwerk te maken?

  12. Uhm, misschien moet deze wederzijdse wrijving eerder richting het kunstonderwijs en het onderwijs in het algemeen worden gericht?
    Ik ben met van Roosmalen eens dat er wel wat verwacht mag worden van de kunstenaars, ook op intellectueel inhoudelijk onderbouwend vlak.
    Daarvoor hoef je als kunstenaar met je werk niet te verzanden in al te theoretisch denkwerk. Maar het leren je werk in een verband te plaatsen is wel het minste wat gevraagd kan worden. Zelfs de miniemste vraag hiernaar lijkt al teveel gevraagd en wordt afgewimpeld onder s’kunstenaars onmondigheid.
    Wat in feite een act is, een gemeenschappelijk afgesproken relatie tussen de rol van de kunstenaar en het publiek.
    De rol van de idiot savant als het gaat om de discrepantie tussen beeld en tekst.

  13. nou, ik ben voor mrs deane hoor! hup mrs deane en boeh met arno van roosmalen. daarnaast ook meer hollandse kunst ook van eigen bodem als hoesteen van de kunstfabriek! meer stanley brouwn ook, en jan dibbets en willem de ridder enzo.
    doeei

  14. Ik zou ook graag wat meer verwachten van kunstenaars, maar de ervaring leert anders. Met Segbars’ opmerking over idiot savant kan ik het wel eens zijn. Alleen is mij niet altijd duidelijk of men die rol speelt of dat men echt een idiot savant is.

  15. Als het een rol is, kun men er nog uit stappen (en misschien een behoorlijk gesprek voeren). Als men het is, is de kans daarop verkeken. Savvy?

  16. Als het een rol is weet je niet of men nog op andere wijze bedonderd wordt.
    En volgens mij is het zwijgen meestal niet een handicap maar een taktiek om mysterieus te blijven: een kunstenaars-attribuut, net als de ‘alpino-pet’ dat was in de zestiger jaren.

    En een kunstenaar met alpinopet, wie wil dat met vooruitziende blijk nu wezen?

  17. Een alpinopet, ah, wat een idee! Met een rode alpinopet op het ouevre van Bas Jan Ader remixen. (Ik zou het niet doen hoor.)

  18. Volgens mij is een afgestudeerd kunstenaar ook een academicus. Toch verwacht ik niet dat kunstenaars in een ronkend betoog, doorspekt met theoretische terzijdes, een wetenschappelijke of conceptuele visie tentoonspreiden. Uit hun kunstwerken zelf zou ook een zinvolle of oorspronkelijke omgang met het werk van een idool kunnen blijken. En die mis ik juist in veel gevallen.
    De opmerking dat je van een kunstenaar niet mag verwachten dat hij teveel nadenkt vind ik tamelijk ontregelend; het proeft een beetje naar Balkenende en RTL Boulevard in het kader van ‘de gewone man’.
    Maar laten we het over Bas Jan Ader hebben en zijn ‘Nachwuchs’. Je zou bijvoorbeeld ook kunnen zeggen dat hij met zijn werk een zo sterke icoon van het vallen heeft gemaakt, dat het niet anders kan dan dat alle kunst van daarna die thematisch enigszins verwant is, als doorwerking van het idioom van Ader wordt gezien. Of dat hij het falen op een onherroepelijke manier heeft gesublimeerd in kunstwerken die ‘hoop’ bieden.
    Trouwens: de Johnny Cash-cover van ‘One’ was een zeer zinvolle bijdrage aan de perceptie van het betreffende werk van U2. Om maar een voorbeeld te noemen.

  19. Nou, een kunstenaar is afgestudeerd aan een academie. Dat is toch net iets anders dan een academicus zijn.

    @ Arno’s quizrondvraag: Ik zou Bas Jan Ader uit het rijtje gooien omdat de rest bij leven zelf niet de intentie hadden om opgenomen te worden in het walhalla van de beeldende canon: museale bijzetting. Och nee, dat is niet waar: Brood had die pretentie wel.
    Uhm, George Best hoort er niet bij, de rest waren op 7 mei 1984, rond 14.00 uur allen tegelijkertijd in de lucht in een Boeing 727. George bevond zich op dat moment tussen de benen van Miss Ecuador in liederlijke staat. Waar hij in tegenstelling tot zijn voetballerige expertise niet in staat was om een doelpunt te scoren vanwege overmatig drankgebruik.

    Klopt dat?

    en wat win ik nu?

  20. ..en niet zeiken dat BJA in 1975 gestorven zou zijn. Hij is samen met Elvis in diezelfde Boeing gesignaleerd.

    De sublimatie van de wanhoopskunstenaar heeft volgens mij zijn defintieve vorm gekregen in enkele van de shots in de film van Renee Daalder waar BJA midden op de oceaan de spirituele annex wetenschappelijke oneindigheid van de werkelijkheid inzag en er binnentrad. Ik vond het geweldig goed vormgegeven, tegelijkertijd voelde ik me achteraf ontzettend geexploiteerd door Daalder. Hij heeft BJA’s history gebruikt om een eigen filmpie ten volle in de verf te zetten. Maar goed, daar heb je dan ook iconen voor.

    En inderdaad was U2 zeer bij de pinken om een uber-icoon in te zetten ter meerdere eer en voltooiing van het eigen icoon.
    Eigen icoon bij leven kunnen neerzetten is een einddoel an sich.

    Wie beweerde dat de romantiek niet meer heerst, dient hier eens over na te denken.

  21. Argh argh argh: Daalders anti-doumentaire: grotere troep is er zelden gemaakt. De dubbele moord, moord op het werk van Bas Jan Ader, zelfmoord van de heer Daalder als serieus te nemen cineast.

    Met stijgende verbazing heb ik de flut aangezien. ‘Ik loop nu door Winschoten; daar liep Bas Jan Ader ook ooit. Ik voel sterke verwantschap’ ‘Ik ben volslagen mislukt. Dat is Bas Jan Ader ook. Ik voel sterke verwantschap.’ En zo ging het maar door.

    En dan het werk duiden… In een poging er iets van te maken mbv verheven prietpraat…

  22. De crowd die verzameld was bij de opening in het BvB vond het anders een geweldige docu. De adoratie van het plebs voor Herman Brood ligt niet zo ver weg van de adoratie van een cultuur-icoon door de wol gecultiveerde bourgeoisie. Asl er maar geklapt kan worden.

    “ik ging ook naar Amerika, ik kom ook van een eiland, ik werd ook niet in het homeland gewaardeerd.. etcetera”
    Het was inderdaad een portret van Daalder middels een overleden homo vacuii, waar hij zijn ego-masturbatoire impulsen op mocht botvieren.

  23. Jack, je verdient een nominatie voor de Bob den Uyl prijs!
    Overigens is een academicus wel een ‘aan de academie gestudeerd hebbende’. Los van het woord: je mag van een kunstenaar wel een “(academisch) niveau” verwachten, lijkt me. Maar daarover zijn we het eens.
    Overigens is de BJA-storm enigszins gaan liggen en steekt de Brood-koorts op. Het Hollandse culturele orkaan-seizoen is geopend. Misschien tijd om de kranterecensies over BJA nog eens op te vatten en te onderzoeken wat er van overblijft als we Zijn Naam vervangen door die van Hem?

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*