Het nieuwste werk van Bas de Wit is niet te zien bij Figge von Rosen.
Het gaat om een groot beeld van een landschap met twee palmbomen. Tussen de palmbomen ingeklemd zit een kartonnen autootje met daarin mannen met donkere huidskleur, vroeger ook wel negers genoemd.
Mannen met donkere huidskleur komen veelvuldig voor in het werk van Bas de Wit, veelal in de klassieke professie van taxichauffeur, muzikant of bedelaar. Is het beroep onduidelijk, dan is er in de portrettering meestal sprake van een zorgeloze staat van zijn.
Bij Figge von Rosen zijn mensen met donkere huidskleur echter alleen op de schilderijen terug te vinden. ‘Schilderijen zijn minder gevaarlijk’ volgens de kunstenaar zelf, die zijn installatie met palmbomen wel had opgebouwd in de galerie, maar hem daarna weer kon afbreken.
De heren Figge en von Rosen waren bang om een verkeerde indruk achter te laten. Het werk zou als denigrerend gezien kunnen worden richting de zwarte mens.
In een land waar nu pas een tentoonstelling over Adolf Hitler georganiseerd kan worden ligt de afbeelding van andere culturen binnen een wat humoristische context nog altijd wat gevoelig.
Met het excuus dat de installatie de show wel erg zou overheersen werd hij weer afgebroken en terug op transport naar Maastricht gezet.
En dus zijn er in Duck and Cover alleen kabouters, uitgemergelde Marilyn Monroe’s..
.. en vrouwelijke centaurs met schoonheidsidealen verbeeld in polyester.
Bas de Wit heeft er zelf overigens weinig moeite mee, dat beeld komt wel weer ergens anders te staan..
..en de heren Figge en Rosen hebben inmiddels de halve show al weten te verkopen.
Erik van Lieshout debuteerde ooit met schilderijen van negertjes aan het spit en rende daarna met groteske negermaskers door een wietplantage. Meer dan bij de Wit worden de cliché’s bij van Lieshout neergezet vanuit een blanke dominante perceptie, ondanks de vette knipoog.
In Nederland werden die beelden, na wat eerste twijfelende reacties, uiteindelijk bekeken als een bevrijdende afrekening met overdreven politieke correctheid. De kunstenaar als nar die hele grove dingen laat zien, die eigenlijk niet kunnen, maar die door de kunstkritische bril bekeken worden als ‘progressief’.
Bij onze oosterburen werd het werk van van Erik van Lieshout in 1997 niet met zo veel waardering ontvangen met als gevolg dat van Lieshout nog steeds bezig is ‘het te maken’ in Duitsland.
In Duitsland ligt het allemaal wat gevoeliger en misschien is dat historisch gezien ook allemaal niet zo raar, maar toch bevreemdt het een beetje bij het werk van de Wit. De manier waarop hij omgaat met de zwarte medemens lijkt ontdaan te zijn van enige vorm van blanke arrogantie, vooroordeel, provocatie of vooringenomenheid.
Bij de Neger aan het Spit van van Lieshout kun je nog wel spreken van een zekere vorm van smakeloosheid en provocatief racisme, maar bij de Wit is er (vanuit de Hollandse blik in ieder geval) weinig mis mee.
De show heet ‘Duck and Cover’. Het begeleidende schrijven van de galerie duidt de titel:
“With reference to the works in the show, this can only mean that we shall turn off our gaze if we are not able to stand and bear the radicalness of the works”
Maar naar nu blijkt kun je er ook voor kiezen het werk gewoon niet tonen als het wat te radicaal wordt.
Misschien is er een Nederlandse galerie die het wel aan zou durven?
Leave a Reply