Paul Kooiker – Nude Animal Cigar

IMG_3760_2014 Studio Johan Nieuwenhuize

Afgelopen vrijdag openden conservator Wim van Sinderen en verzamelaar/galerist/docent/vormgever/uitgever Willem van Zoetendaal in het Fotomuseum Den Haag de nieuwe tentoonstelling Nude Animal Cigar van Paul Kooiker. Van Zoetendaal benadrukt dat het aanleggen van een groot beeldarchief belangrijk onderdeel uitmaakt van de werkwijze van Kooiker. Hij verzamelt volgens van Zoetendaal zijn eigen werk en doet in zijn eigen archief vervolgens weer ontdekkingen.

IMG_3764_2014 Studio Johan Nieuwenhuize

IMG_3765_2014 Studio Johan Nieuwenhuize

Ik ken Kooiker vooral van zijn wat fetisjistisch aandoende werk. Hij fotografeert -vaak voluptueuze- modellen in zijn studio of bij hen thuis. Door Kooiker’s manier van werken ontstaan er nieuwe, soms abstracte vormen. De naakte lichamen worden overbelicht, afgebeeld in nostalgisch sepia, schimmig zwart wit, hij past vreemde kleurfilters toe of werkt met dubbelbelichtingen, geen enkele techniek blijft onbenut. De modellen voeren handelingen op onbeholpen wijze uit of liggen passief op hun rug of buik. Het is een samenspel tussen fotograaf en model dat niet bestemd lijkt voor de kijker. Op zoek naar een pose, doet zijn werkwijze soms ook denken aan die van de amateurfotograaf. Ook de omgevingen waarin hij zijn modellen fotografeert doen hier in bepaalde beelden aan denken. Zo is op één van de beelden een huiskamer van een vinex woning het decor, compleet met Ikea tafeltje en bijbehorend vloerkleed. De gordijnen zijn gesloten en op de tafel ligt, op haar buik, een naakte mollige vrouw. Het heeft iets voyeuristisch, erotisch en geeft je als kijker een misplaatst gevoel.

IMG_3756_2014 Studio Johan Nieuwenhuize

IMG_3757_2014 Studio Johan Nieuwenhuize

In de tentoonstelling valt het ontwerp van de installatie direct op. De muren van de zaal zijn leeg en in het midden staan vier zwarte wanden schuin opgesteld. Hierop hangen in een strak, maar onregelmatig grid de foto’s. Dit voelt gelijk goed, de beelden niet in zware lijsten, maar informeler opgeplakt op zwarte houten platen.

IMG_3761_2014 Studio Johan Nieuwenhuize

Veel van de 200 beelden zijn van naakte vrouwenlichamen, maar een net zo groot gedeelte zijn beelden van dieren op kinderboerderijen en in dierentuinen èn van de sigaren die hij door de jaren heen in zijn studio rookte.

IMG_3767_2014 Studio Johan Nieuwenhuize

Achterin bevindt zich een zaal met lage sokkels met daarop het andere medium dat voor hem zo belangrijk is, dat van het kunstenaarsboek. Hier is een veelheid van boeken te zien die de kunstenaar in de loop van de jaren maakte, elk nieuw project bestaat in boekvorm en het geheel wordt weer een archief op zich. Ook van Nude Animal Cigar volgt er binnenkort een publicatie.

IMG_3768_2014 Studio Johan Nieuwenhuize

IMG_3769_2014 Studio Johan Nieuwenhuize

Het is geweldig om mee te worden gevoerd in de wereld van Kooiker, waar de logica vaak ver te zoeken is. Sommige beelden zijn gemakkelijk te bestempelen als gevonden amateurfoto’s, anderen roepen vragen op over het waarom van het beeld. Waarom die foto van die vis? Waarom de combinatie van die vrouw met dat zeepaardje of dat pluizige konijn?

IMG_3763_2014 Studio Johan Nieuwenhuize

Met deze aanpak ontkracht Kooiker het beeld van de fetisjist, van de voyeur. Het verandert de kijk op zijn werk, het wordt even minder excentriek of voyeuristisch zou je kunnen zeggen. Door de combinatie met de dierenfoto’s wordt het wat luchtiger, tegelijkertijd roept het vragen op waarop het antwoord ver te zoeken is. Het laat de kijker achter in verwarring, je tast in het duister over het waarom en wordt aangezet tot het leggen van nieuwe verbanden.

De installatie doet wellicht wat braaf en ontworpen aan, maar Kooiker maakt door de combinaties een krachtig statement. Het laat zien dat zijn oeuvre niet persé is wat het lijkt en dat het elk moment een andere wending kan nemen.

IMG_3758_2014 Studio Johan Nieuwenhuize

IMG_3771_2014 Studio Johan Nieuwenhuize

Te zien tot en met 18 januari 2015
fotomuseumdenhaag.nl/tentoonstellingen/paul-kooiker

paulkooiker.com

About Johan Nieuwenhuize 61 Articles
Johan Nieuwenhuize is kunstenaar, fotograaf en curator. De relatie tussen het geheugen en fotografie vormt de basis van zijn werk. Zijn werk was te zien in de Vleeshal, Fotomuseum Den Haag, Streetlevel Photoworks en het Dazaifu Tenmangu Shrine Museum en is opgenomen in diverse publieke en privécollecties.

Be the first to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*