Enkele hoogtepunten in de Arsenale

Foto 2

    Adel Abdessemed, Nympheas met op de achtergrond enkele neons van Bruce Nauman, waarschijnlijk de meer depressievere die hij tijdens zijn leven gemaakt heeft, elk de hypocrisie van Amerika vertolkend.

De curator van de Venetië biënnale Okwui Enwezor, die in 2002 de Documenta te Kassel cureerde en momenteel werkt voor Haus Der Kunst in Munchen, heeft als titel voor deze biënnale ‘All the World’s Futures’ genomen. Dat het een ‘ietwat cynische’ titel is, is wel het minste dat gezegd kan worden als gekeken wordt naar de invulling die Enwezor hier aan geeft.

Een pessimistische invulling vertrekkende van Venetie als de middeleeuwse en vroeg moderne bakermat voor verandering; de eerste wereldhandel of ‘global (ex)change’ en vervolgens de eerste Tayloristische arbeidsverdeling om tot een versnelde productie te komen.

De begrippen waartoe Enwezor dit reduceert zijn: oorlog, kapitalisme en het activisme hiertegen, waarin een hoofdrol is toebedeeld aan Marx. Deze thema’s komen het best naar voren op de locaties die gecureerd zijn door Enwezor zelf: De Arsenale en het Italiaanse paviljoen op de Giardini.

Zo wordt er in de laatste dagelijks voorgelezen uit Das Kapital, een werk van Isaac Julien, wiens nieuwste film elders in Venetië getoond wordt. Ironisch genoeg een werk met de commissie van Rolls-Roys. Zo is de biënnale dit jaar niet enkel cynisch, maar zit het ook vol tegenstrijdigheden wanneer de boodschap naast ‘het systeem’ van de biënnale gelegd wordt.

Foto 1

    Pino Pascali, Cannone Semovente (Gun), 1965.

De functie van de Arsenale wordt, geheel in lijn met Enwezors wereldbeeld, in ere hersteld als plaats van oorlog en verderf. Een grote site specific installatie waar oorlog, globalisering, en alle denkbare vormen van activisme hiertegen elkaar vinden. De ‘groot groter grootst’, ‘ruim ruimer ruimst’ rol die de Arsenale in voorgaande jaren vaak vervulde wordt zo deels naar achteren geschoven en alle deelnemende kunstenaars krijgen een bijna evenredig deel van de taart toebedeeld om daar hun kunsten te vertonen.

Het resultaat is soms verbluffend, soms schaamtelijk, maar blijft daarnaast steken in een eenduidige singulariteit. Met andere woorden het zelfde liedje op een andere fluit, een beurs esthetiek waar teveel getoond wordt en te weinig samen gegaan wordt. Na het eind van het bezoek (inclusief de nodige pauzes) suisde de oren dan ook na, waren de ogen uitgeput en was er vooral behoefte aan rust, drank en zon.

Foto 3

    De knipperende lampen van Philippe Pareno, die als enige constante over de gehele Arsenale hingen.

Niettegenstaande bovenstaand wordt er zeer veel goed werk getoond en worden er overtuigende gebaren gemaakt, al verstoren de hardere kreten in veel geval de subtiliteit van hun omliggende werken.

Foto 4

Foto 4a

    Antje Ehmann & Harun Farocki ‘Labour in a Single Shot’

Poëtisch in -of juist door- zijn eenvoud is het werk van de onlangs overleden Harun Faroucki. Een installatie van een vijftal projecties waar (gast)arbeiders aan het werk zijn op verschillende plaatsen. Je ziet de arbeider aan het werk, met daarnaast de drukte van de stad of de eenzaamheid van een loods. Simpel, losjes uit de hand gefilmd, onpretentieus, maar zeer sterk. Een haast hypnotiserend geheel, waar elk beeld boordevol spanning zit die naast elkaar betekenis generen en zo een ronduit sterk geheel vormen.

Foto 5

Foto 5a

    Taryn Simon ‘Paperwork, and the Will of Capital’

In haar installatie reflecteert Taryn Simon op globalisering en kapitaal door de bloemstukken (die het signeren van belangrijke akkoorden opsieren) te isoleren en te definiëren.

De bloemen die deze sessies opsieren staan vaak symbool voor de desbetreffende landen, waardoor deze bloemstukken, net als in de stillevens van de Nederlandse meesters, een iconologische betekenis hebben. Simon is begonnen bij de grootste bloemhandel ter wereld, de bloemveiling in Aalsmeer (die op haar beurt weer symbool staat voor globalisering omdat bloemen van heel de wereld naar daar verscheept worden om vervolgens weer over heel de wereld verkocht te worden) en heeft vandaar meer dan 4000 bloemstukken naar haar appartement laten opsturen om deze vervolgens minutieus te fotograferen, te categoriseren, te drogen om ze vervolgens te bewaren.

De boeketten die Simon vervolgens samenstelt representeren zo niet enkel de 44 landen die in 1944 bij het monetaire fonds van de Verenigde Naties zaten, maar door de reis die ze gemaakt hebben, zijn ze eveneens symbolen van de globalisering.

Foto 6

Foto 6a

Foto 6b

    Theaster Gates ‘Martyr Construction’

Een van de meest sprekende rustpunten in de Arsenale is de ‘stand’ van verse Artus Mundi laureaat Theaster Gates. Gates’ veelzijdige praktijk kan eenvoudigweg gereduceerd worden tot ‘community creator’, het opbouwen van gemeenschappen of wijzen op de schoonheid van een bepaalde gemeenschap.

Zijn meest ambitieuze en meest sprekende project is het ‘Dorchester Project’ een project dat zich afspeelt in het arme, zwarte Zuid Chicago waar hij als een ware urbanist met een team van architecten, kunstenaars en de bewoners, de wijk opnieuw opbouwt, met de cultuur als motor en laatste doel. Met zijn ‘Real estate art’ heeft hij zo verschillende gebouwen van de sloop weten te redden en deze een nieuwe culturele bestemming gegeven. Zo zijn er verschillende gebouwen waar samen gegeten kan worden terwijl er optredens plaatsvinden en heeft hij zelfs een bibliotheek uit de grond weten te stampen die geheel draait op het engagement van de buurtbewoners.

Zijn presentatie in de Arsenale moet in dat zelfde licht gezien worden. Vastgoedontwikkelaars die de leeggelopen kerken van de zwarte gemeenschap voor een prikkie opkopen om vervolgens deze te strippen en de materialen voor meer geld te verkopen. Voor Gates bezitten deze materialen een ‘spirituele potentie’ een gelaagdheid en een geladenheid die hij niet verloren wil laten gaan, maar opnieuw ‘tot wasdom’ wil laten komen.

De ‘betekenisloze’ materialen uit Chicago krijgen weer betekenis door ze in Venetië te plaatsen, de kunst als motor van verandering, geen zwak estheticisme, maar een noodzakelijkheid. Naast de materialen toont Gates de film van een performance in de lege kerk; een donkere man die een klaagzang zingt terwijl hij de materialen tegen de grond slaat.

foto 7

Foto 7a

Alle tegenstrijdigheden en poëtische gebaren komen samen in de installatie van de acht werken van Georg Bazelitz. Acht schilderijen van een jonge man die op zijn kop hangt. Jeugdherinneringen van de kunstenaar aan de oorlogsperiode zo leren de titels. Prachtig geschilderd en verbluffend qua formaat, het verwondert dan ook niet dat François Pinault deze werken, het ‘gerucht’ van de Arsenale, voor 8.000.000 euro aangekocht heeft. Wedden dat ze over twee jaar in Punta Della Dogana hangen en dat Bazelitz daar dan als curator zijn idee over de schilderkunst weergeeft…

De Arsenale is onderdeel van de Venetië Biënnale en valt nog tot 22 november te bezoeken

http://www.labiennale.org/en/venues/arsenale.html

3 Comments

  1. Mooi verslag Jeroen, alles wat je beschrijft staat me bij als de dag van gisteren (goed, het is dan ook pas een week geleden…) Het was voor ons de eerste keer dat we er waren, dus vergelijken met vorige keren kan ik niet. Die (150 meter? 200 meter?) lange expo in de Arsenale was inderdaad bijna niet te doen, zo krankzinnig veel was er te zien, en dan ook nog eens die paviljoens er achteraan. In de Arsenale waren favorieten van ondergetekende ondermeer de in één oogopslag te begrijpen houten bustes/stempels van Barthelemy Toguo en de kledingontwerpen die Natalia Pershina Yakimanskaja maakte voor bij de (fictieve) protestmars tegen de corrupte herverkiezing van Vladimir Putin. Ook fijn: de priegelige draadjesgedoetjes van Sarah Sze helemaal aan het eind van het terrein. En nog o zo veel meer in de Giardini en bij de collaterals…

  2. > Mooi verslag Jeroen
    Excuses, it wasnt me: het verslag is van Godart Bakkers, ik heb bij het plaatsen GB wel aangezet maar niet gesaved. (is aangepast)
    Tnx voor het compliment desalnietemin.

  3. Nice om te lezen wat je er van vond, ik wil ook gaan als ik straks in NL ben wil het deze keer wel graag zelf ook zien. spannend! nog tips voor een goedkoop hotelletje/verblijfplek? groetjes, S.

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*