Carnaval op Trinidad, iedereen heeft er denkt ik minimaal wel eens van gehoord, al was het maar als oorsprong van Notting Hill Carnaval in London en Labor Day Carnaval in New York. De afgelopen jaren is de naam van “Mas Man” ontwerper/kunstenaar Peter Minshall onlosmakelijk verbonden aan het carnaval in Trinidad. Minshall blijft verassen met alternatieve hedendaagse ontwerpen en ook dit jaar stonden kranten en sociale media weer vol met zijn 2016 mokojumbie (steltloper) ontwerp “The Dying Swan, Ras Nijinksy in Drag als Pavlova”:
Jhar-whan Thomas als “The Dying Swan, Ras Nijinsky in Drag als Pavlova”
Naast Minshall zijn er een keur van kunstenaars al jaren actief in de periode van het carnaval. Ik krijg een “rondleiding” van kunstenaar Christopher Cozier. Kunstcollectief Alice Yard (Woodbrook) waar hij onderdeel van is ondersteunde in 2016 Tracey Sankar en Touch D Sky met een residentie in hun Granderson Lab in Belmont. Sankar gebruikt al meerdere jaren het karakter Erzulie Freda (La Diablesse) uit de Haïtiaanse Lao. Erzulie de godin van de zorgen, begeert en verstrikt komt nooit tot haar volle potentieel.
Tracey Sankar’s – Erzulie (foto: Maria Nunes)
The Isle Is Full of Noises – Touch D Sky (foto: Maria Nunes).
Alan Vaughan is de ontwerper voor de Mas band Touch D Sky. Vaughan geboren in Kenia, woont en werkt in Engeland en komt al 20 jaar naar Trinidad voor carnaval. De ontwerpen van Vaughan voor Touch D Sky vinden hun oorsprong in de mokojumbie (steltlopers) geschiedenis. Zijn inspiratie voor 2016 is The Tempest van Shakespear. ” Be not afread: the isle is full of noises …. ” (Caliban).
Carnaval is bij uitstek de tijd om je politiek en sociaal uit te spreken en de thema’s kostuums maar vooral ook de teksten van de liedjes zijn gelaagd en staan bol van de dubbelzinnigheden en commentaar op de samenleving.
Cat in the Bag Producties
Cat in the bag oprichter / verzamelaar Ashraph Ramsaran
Anno 2016 is carnaval internationaal een terugkerend thema in de kunsten. Zo presenteerde TATE modern in Londen in 2014 de performances Uphill Downhall met onder andere kunstenaars Marlon Griffith (Japan) en Hew Locke (UK). Dat het niet allemaal vrolijkheid en glamour is werd duidelijk in het werk van Locke dat sprak over de gentrificatie van de wijk waar carnaval van oudsher (1966) plaatsvind. Deze wijk trok eerst door de aandacht die carnaval kreeg nieuwe bewoners, die de oude bewoners (zoals Locke zelf) met hoge huur en koopprijzen verdreven. Anno 2014 proberen die nieuwe bewoners uit alle macht het carnaval zelf steeds meer te beperken en het te verplaatsen naar een buitenwijk.
Marlon Griffith – No Black in the Union Jack – TATE (foto: Akiko Griffith)
In New Orleans maakten Claire Tancons & Krista Thompson de tentoonstelling En Mas’ voor het hedendaagse kunst museum CAC (2015). En Mas’ introduceert performance kunst met een focus op de invloed die carnaval en aanverwante tradities uit het Caribisch gebied en de diaspora op de hedendaagse performance discours en kunst praktijk hebben gehad. In de tentoonstelling zijn negen kunstenaars te zien: John Beadle, Christophe Chassol, Charles Campbell, Nicolás Dumit Estévez, Marlon Griffith, Hew Locke, Lorraine O’Grady, Ebony G. Patterson en Cauleen Smith.
Hew Locke, Give and Take, 2014 (documentatie TATE performance – onderdeel van En Mas’ in CAC)
Invisible Presence: Bling Memories Ebony G. Patterson. Performance, april 27, 2014, Kingston, Jamaica (documentatie performance – onderdeel van En Mas’ in CAC). Foto: Monique Gilpin en Philip Rhoden
Ook in Nederland, waar voornamelijk in het katholieke zuiden van het land nog volop Carnaval gevierd wordt zien we Carnaval als thema terug komen in de kunsten.
RaQuel van Haver bij Framer Framed
RaQuel van Haver maakte na haar artist in residentie (januari/februari 2014) bij Alice Yard in Port of Spain een hele nieuwe serie werken geïnspireerd door carnaval, vooral het gebruik van maskers, die haar een galerie in London opleverde. Een aantal werken uit de serie waren ook te zien in de expositie ‘Ancestral Blues – The Return to the State of L3‘ in Framer Framed in Amsterdam (oktober 2015). Opmerkelijk detail in deze werken is “het licht” en de kleuren die ze gebruikt na haar Trinidad trip. Iets wat we ook zien bij de werken van Chris Ofili gemaakt sinds hij woont en werkt in Trinidad.
Het werk van Yasser Ballemans geboren en getogen in Brabant is sinds een residentie bij het IBB op Curaçao in zijn werk geïnspireerd door carnaval en manifestaties. Ballemans is vooral bekend om zijn grote installaties en publieke werken, zo was zijn werk 3 jaar lang op Lowlands te zien. Afgelopen maand was zijn werk te zien in zijn solo expositie “Carnal Farewell” bij Park in Tilburg die laaiend enthousiaste kritieken kreeg onder andere in het NRC.
Voor diegene die meer willen weten is het net gepubliceerde boek “EN MAS’: Carnival and Performance Art of the Caribbean” door Claire Tancons & Krista Thompson een aanrader (ook te bestellen via Nederlandse boekhandels).
Mooi zeg!