Vandaag voor genodigden, morgen voor de hele wereld: Sonsbeek 16 is een feit. Na een geschiedenis van onregelmatige regelmatigheid is het de bedoeling van directeur Tati Vereecken dat de roemruchte beeldententoonstelling met internationale allure vierjaarlijks wordt gehouden. Vereecken bracht een zak geld mee van de SKOR, die zich daarmee onlosmakelijk aan Arnhem verbond, naar verluidt voor drie edities. We zijn benieuwd.
In de keuze voor de inhoudelijke vormgeving voor deze eerste Sonsbeek nieuwe stijl is experiment het uitgangspunt geweest. Geen curator met een grote naam, geen intellectueel. Het bestuur koos voor Ruangrupa, een collectief uit Indonesië. Zelf waren ze er ook nogal verrast door. In Jakarta, waar ze wonen en werken, zijn ze gewend om samen te werken en laagdrempelige projecten te organiseren waar als vanzelfsprekend veel mensen aan deelnemen. Gewoon, omdat het kan, en niet vanuit een oeverloze behoefte om over kunst na te denken of te praten. Samenwerking en op die manier een gemeenschappelijk gevoel creëren als uitgangspunt. Dat hebben ze voor Sonsbeek voortgezet, vertelt Ade Darmawan. In Jakarta wonen 25 miljoen mensen, onvergelijkbaar met Arnhem. Toch hebben ze ook hier manieren gevonden om een zelfde soort clubhuisgevoel uit te dragen, en een verlangen naar saamhorigheid die de komende drie maanden moet groeien blijkt uit de activiteiten die gepland zijn. Vorig jaar al begonnen ze het ruru-huis, een huiskamer midden in de stad, die moest gaan fungeren als ontmoetingsplaats en startpunt voor discussie. Hoewel het er allemaal aantrekkelijk uitzag is er weinig gebruik gemaakt door professionals van het ruru-huis. Wel heeft Ruangrupa veel geprogrammeerd met amateurs, zoals tentoonstellingen en ruilmarkten. Ze stonden ook steevast iedere zaterdag op de weekmarkt om daar mensen te bereiken met hun ideeën. Op de PR campagne van Sonsbeek valt trouwens een hoop aan te merken, zo bleek er gisteren een optocht te zijn geweest van een kunstenaar van museum Bronbeek naar museum Arnhem. Met twee berichten daarover op Facebook en verder niets is dat een heleboel mensen ontgaan. Gemiste kans.
Ruangrupa heeft hun uitnodiging om Sonsbeek 16 te cureren overgedragen aan de deelnemende kunstenaars. Ze hebben hen gevraagd om werk te maken dat gemeenschappelijkheid creëert, mensen uitnodigt en bovendien de dialoog opstart. Het park Sonsbeek, immer schitterend met de witte villa in het midden, is een soort stad geworden met alles wat daar bij hoort. Een speeltuin, een station, een bakkershuis. In die zin ziet het collectief het maken van Sonsbeek als een verlenging van hun eigen praktijk in Jakarta: een platform zijn voor ontmoeting en uitwisseling. De Arnhemmers worden gevraagd vooral deel te nemen. In de huisjes, paviljoentjes en kunstwerken kun je je verjaardag vieren, een filmavond organiseren, wat je maar kunt bedenken. De trend van kunstenaar-curator krijgt hier weer een heel andere dimensie.
Er is heel veel te zien. Om die reden zal ik het de komende tijd in stukken beschrijven, en wellicht zijn er gaandeweg nog events of ontwikkelingen die een nieuwe post rechtvaardigen. Dat neemt niet weg dat foto’s natuurlijk geen goed beeld geven. Je moet Sonsbeek ervaren in het park, met de fluitende vogeltjes erbij en de hakkende specht. Behalve in het park zijn er in de stad activiteiten en in museum Arnhem is een grote tentoonstelling ingericht, die ook een deel van de 44 kunstenaars uit 22 landen toont.
Kevin van Braak begon vlakbij de villa een houtwerkplaats. Zowel het fabriekachtige gebouw, als het materiaal dat hier verzaagd wordt, is van hout afkomstig uit het park. Er worden tafels gemaakt, zoals voor designcollectief Weltevree. Van al het zaagsel en stof worden staven geperst die je in de houtkachel kunt stoken.
Folkert de Jong is bijzonder blij met de mooie locatie voor zijn beeld. Het staat op een kruispunt waar dagelijks veel mensen voorbij komen joggen en wandelen. Hij maakte een zelfportret in HydroSpan, een materiaal dat 60% groter wordt als het in water wordt bewaard. De namaak Folkert staat in een glazen kast met een gele gloed, en naar verwachting is hij na drie maanden een monster geworden die helemaal klem zit in zijn vitrine. Die oncontroleerbaarheid is wat de kunstenaar aantrekkelijk vindt. Het gaat allemaal over de relatie tussen body en mind, tussen natuur en medical science. Vergankelijkheid ook.
Eko Prawoko maakte een gebouw van bamboe pal naast de villa. Het ontwerp is daar ook op gebaseerd. Het is een dialoog, volgens de kunstenaar, tussen Indonesië en Arnhem. Ook hier kun je iets organiseren, graag zelfs.
Alphons ter Avest bedacht een heel fraai werk dat inhoudelijke noodzaak verbindt aan het concept van Sonsbeek. Hij maakte een houten huis, opgebouwd uit balken die patronen vormen. In dat huis staat een steenoven die gestookt wordt met het hout. Tijdens de tentoonstelling zal het huis langzaam worden opgestookt. In de oven worden broden gebakken door bakkers van verschillende nationaliteiten, die dat elke zaterdag komen doen. Kunst als letterlijke brandstof voor gesprek en ontmoeting. Net als in al zijn andere werk, of het nu een beeld in de openbare ruimte is of een zeefdruk, maakt ter Avest ook in zijn bijdrage aan Sonsbeek de structuur zichtbaar en zet die functioneel in.
Wordt vervolgd!
Sonsbeek 16 Transaction is te zien van 4 juni tot en met 18 september. 4 juni is er een grote publieksopening met tal van activiteiten in het park.
spannend, maakt nieuwsgierig! ga zeker kijken!
De directeur heet Tati Freeke. :)
Ja, dat dacht ik ook, maar zie de website
Directie
Tati Vereecken-Suwarganda, zakelijk directeur
Vreemd, haar eigen LinkedIn zegt Freeke: https://www.linkedin.com/in/tati-freeke-suwarganda-3810271
Ja, dat zag ik ook. Maar in de Sonsbeekcatalogus en op de website staat het dus anders. Mysterie!!
Inderdaad! Grappig.