Aan de Berlijnse Leipziger Strasse 60 is sinds Juni 2016 een ( tijdelijke? ) dependance gevestigd van de Julia Stoscheck Collection: een particuliere collectie die al tien jaar in Düsseldorf een tentoonstellingsruimte heeft. De collectie bezit bijna 1000 werken waarvan wij, gewone stervelingen, ook mogen meegenieten.
Het interessante van de Stoscheck Collectie is dat het geen doorsnee collectie is waarin netjes de usual suspects van de hedendaagse kunst vertegenwoordigd zijn. De collectie bestaat namelijk vrijwel uitsluitend uit films, video’s en andere werken in nieuwe media.
(een bericht van Frans van Tartwijk)
De tentoonstellingsruimte, een voormalig cultureel centrum , is prachtig. De architectuur is typisch voor de DDR, maar alles ziet er uit alsof het gisteren gebouwd is en op veel plekken hangen smetteloze geplooide witte gordijnen, die het geheel iets theatraals geven.
De huidige tentoonstelling heet Jaguars and Electric Eels. Die titel is geleend van een boek van Alexander von Humboldt (1769-1859). “De uitvinder van de natuur” wordt hij in de catalogustekst genoemd. Von Humboldt reisde naar Zuid-Amerika en Siberië, en beschreef de natuur niet alleen als een eindeloze opsomming van soortkenmerken, maar benoemde ook al hoe dieren en planten hun leefomgeving beïnvloeden en omgekeerd.
De tentoonstelling gaat over onze veranderende verhouding met de natuur. Cultuur en Natuur kunnen niet langer gezien worden als tegenpolen. Net als dieren en planten beïnvloedt de mens de natuur en zijn leefomgeving, en onze leefomgeving beïnvloedt onze levens. Biotechnologie maakt het mogelijk de natuur een nieuwe vorm te geven. In een aantal films in de tentoonstelling wordt ook de manier waarop we de natuur in beeld brengen en verbeelden onder de loep genomen.
The Flavor Genome is een intrigerende film in 3-D (vandaar de verwarrende foto) van De Zuid-Koreaanse Kunstenaar Anicka Yi, waarin van alles bij elkaar komt: genetica, exotische diersoorten, inheemse culturen uit het Amazonegebied en een vleugje science fiction.
Finite/Infinite, Van Sturtevant (1924-2014). Een Hond rent telkens opnieuw van links naar rechts over een wand van videoschermen.
The Reflecting Pool (1977-1979) is een vroeg werk van Bill Viola. Bill doet een bommetje en blijft boven de vijver stil in de lucht hangen, terwijl de rest van het beeld -zoals de rimpelingen in het water- verder beweegt. De film was toen een technisch hoogstandje. Het is mooi te zien hoe ook zo’n vroeg werk al onmiskenbaar een Bill Viola is.
Blow Debris (2000) van Doug Aitken. Een aantal blote mensen zwerft als een groep Adam en Eva’s door een postapocalyptisch woestijnlandschap….
…Blow Debris vertelt geen lineair verhaal. Opvallend is de muziek en de elektronische geluiden die de ( …onheilspellende… ) associaties van de kijker inkleuren .
True North (2004) van Isaac Julien. Beelden van poollandschappen en eenzame figuren die ik wat moeilijk te duiden vond. In de catalogus wordt verwezen naar de eerste expeditie die in 1909 als eerste de Noordpool bereikt zou hebben. De expeditieleider Robert Peary werd een nationale held, zijn (Afro-Amerikaanse) metgezel Matthew Henson werd vergeten, maar in de film wordt dit gegeven niet expliciet gemaakt.
Untitled (2008) van Simon Martin. Een beeld van een knalrode ‘giftige-pijl-kikker”. Een beeld uit een natuurfilm , denk je, maar alles is met de computer gemaakt..
..de subtiel bewegende beelden van de rode kikker worden afgewisseld met teksten die alledaagse , niet al te bijzondere handelingen en gebeurtenissen beschrijven.
The Laughing Alligator (1979), Juan Downey. De Chileense kunstenaar Juan Downey overleed in 1993 in New York. Toen ik de eerste beelden van zijn film zag, moest ik denk aan de films die antropologen maakten over de Yanomami in het Amazonegebied..
..maar de film van Downey is heel anders. Downey zelf, zijn familie, en ook zijn videocamera spelen een hoofdrol. De film gaat ook over hoe de Yanomami omgaan met hem.. en zijn camera.
Martin Honert is een onvoorziene gast in deze expositie, maar het werk is mooi gekozen. Honert werkt vaak met plaatjes en foto’s uit zijn kindertijd, die hij omzet van twee naar drie dimensies. Zo ook deze “kinderboeken –IJsbeer” die ruimtelijk is geworden, maar toch ook plat gebleven.
Mimesis as resistance (2013). Van Kader Attia… goeie titel.. Het filmpje is een natuurfilm, compleet met de warme stem van David Attenborough, die ons vertelt over de Liervogel (Superb Lyrebird), die geluiden van andere vogelsoorten perfect kan imiteren. In het filmpje blijkt dat de liervogel dat ook verbluffend goed kan met klikkende camera’s en motorzagen. Dezelfde motorzagen die zijn leefomgeving vernietigen.
Wanderlust, (2008) Encyclopedia Pictura/ Björk. Björk is te zien in een mooie sprookjeachtige clip in 3D, gemaakt door het collectief Encyclopedia Pictura.
Good Boy ( 2001), Aaron Young . Het bekende gegeven van een pitbull die zich zodanig vastbijt dat hij blijft hangen is verwerkt in een onaangename film. De stem van zijn baasje blijft de hond aanmoedigen: …Good Boy, Good Boy go get it..
Origin of the species (2008) Ben Rivers. Een 16 mm film gemaakte met een ouderwetse Bolex camera. De film is zowel documentair als persoonlijk en poëtisch en toont beelden uit het leven en de leefomgeving van ene S. , die zich in de Schotse Hooglanden in de natuur heeft terugtrokken en leeft als een hedendaagse Robinson Crusoe.
Om de hele tentoonstelling te zien, heb je wel een uur of drie nodig. Maar lekker liggend in een van de zitzakken is dat geen straf. De krantenpapieren catalogus krijg je er gratis bij en die is heel nuttig, (en soms ook nodig-;)) om meer over de werken te weten te komen. Behalve de genoemde werken zijn er nog werken te zien van: Heike Baronowsky, Trisha Donnely, Cyprien Gaillard, Manuel Graf, Cao Guimarães, Nancy Holt & Robert Smithson, Donna Huanca, Ana Mendieta, Nandipha Mntambo, Paul Pfeiffer, James Richards & Leslle Thornton, Ryan Gander, Natasha Sadr Haghighian, en een interessante installatie/video van Guan Xiao.
Nog tot 26 November, open Donderdag-Zondag 14-20 uur.
nice article Frans!