Om de reacties op de dubbeltentoonstelling van Anselm Kiefer in Stedelijk en Van Gogh (en eerder in Voorlinden) te begrijpen ben ik op een zaterdagmiddag, in plaats van te shoppen, naar het Stedelijk gegaan. Het trappenhuis van het Stedelijk is omgetoverd in een boudoir van grootheidswaanzin en slechte smaak, Jugendstil, gemaakt door een verloren ziel met teveel geld, ruimte en de bewonderende blikken van teveel publiek. Tenminste, dat dacht ik.
Ik heb het singletje van mijn oma nog in de kast staan: Sag mir wo die Blumen sind van Marlene Dietrich. Ze zong het voor het eerst in 1962. Ik kan het dromen. Net als het schilderij Märkischer Sand van Anselm Kiefer, dat ik waarschijnlijk tientallen keren zag. Een poëzie van dood in zand, stro, verkoolde stukken hout en lood, met plaatsnamen als Freienwalde, Köpinick, Paretz en Friedland in een met houtskool gekrabbeld handschrift.
Door de ingang naar de Erezaal, waar een bewaker mensen tegenhoudt die geen toeslag betaalden, zag ik Märkischer Sand. De loden straaljager (Voyage Au Bout de la Nuit) die ook in de Erezaal staat, stortte 22 jaar geleden in door een zwakke constructie, en moest gerestaureerd worden. Lood is volgens Kiefer “het enige materiaal dat zwaar genoeg is om de last van de menselijk geschiedenis te dragen.”
Toen al wat veel, dat werk. We zijn de weg kwijt. Het wordt weer oorlog. Ik heb geen toeslag betaald.
–
Openingstijden: dagelijks van 10.00 – 19.00 uur en op vrijdag van 10.00 – 21.00 uur
Stedelijk Museum
Museumplein 10
1071 DJ Amsterdam
https://www.stedelijk.nl
Leave a Reply