Simple Acts of Listening

Simple Acts of Listening

In West Den Haag opende: ‘Simple Acts of Listening’ gepresenteerd door Sound Effects Seoul (SFX Seoul). SFX Seoul was het eerste festival voor geluidskunst in Korea, de eerste editie vond plaats in 2007. In 2010 presenteerden ze een eerste buitenlandse editie in Taiwan. ‘Simple Acts of Listening’ is de tweede buitenlandse editie.

De interesses en focus van co-curator Ji Yoon Yang, directeur van Alternative Space LOOP in Seoul: feminisme, kapitalisme, en ecologie zijn duidelijk terug te zien in deze tentoonstelling. Ook haar urgentie om continue in dialoog te zijn met een cultureel kritisch publiek en haar visie daar mede door te laten bepalen vertaalt zich in een publieke performance en twee geplande discussies tijdens de tentoonstelling.

Er worden werken van zes ‘Koreaanse’ kunstenaars gepresenteerd. Aanhalingstekens want kunst en kunstenaars laten zich al decennia lang niet vangen door geografie, de wereld is hun oester. Naast een gevoel van eigenaarschap (zo zijn we als Nederland maar wat trots op de Nederlandse Piet Mondriaan hoewel hij de belangrijkste jaren van zijn praktijk in Parijs, Londen en New York woonde en zijn naam met zijn vertrek naar Parijs in 2011 veranderde in Piet Mondrian), wordt een keuze voor geografie ook gemaakt ten behoeve van branding, marketing, en het binnenhalen van nieuwe publieksgroepen. Ook niet onbelangrijk waar halen we geld vandaag de dag om kunst evenementen te organiseren (hier Art Council of Korea).

Maar naast Yang is alleen kunstenaar Byungjun Kwon gevestigd in Korea. De andere kunstenaars hebben Koreaanse wortels maar wonen (sommigen al 30 jaar) in Europa of Amerika. Yang en Kwon hebben overigens ook beiden een link met Nederland. Yang nam deel aan het curator programma van de Appel (2008/2009). Kwon, zo vertelt hij me als ik hem een sigaretje rokend voor het gebouw zie zitten, woonde 7 jaar in Nederland. Hij studeerde aan het Conservatorium in Den Haag en was, tot hij in 2011 terug ging naar Korea, onderdeel van STEIM.

Simple Acts of Listening

Byungjun Kwon

Simple Acts of Listening

Simple Acts of Listening

    (foto Munhwa News)

De praktijk van Kwon is na zijn terugkeer in Korea vanuit het medium muziek uitgebreid met podiumkunst, performance, en nieuwe media. Zo ontwikkelt hij robots, waar we er hier ook een van zien. Hij vertelt dat hij meestal “halve robots” maakt die alleen ‘heel’ worden door samen te vallen met hun schaduw en/of een andere robot. Hoe te overleven in een naar Amerikaans model hyper kapitalistisch hedendaags Korea: individualisme versus gemeenschap, menselijkheid versus productiviteit en welzijn versus welvaart.

Simple Acts of Listening

Openingsperformance Byungjun Kwon.

Simple Acts of Listening

De opening van de tentoonstelling begon buiten het gebouw met een performance van Kwon, waar ‘Ochetuji’, zijn robot (wel met 2 armen) zich tergend langzaam al buigend voortbewoog naar de ingang toe. In het Boeddhisme zo legt Kwon uit is dit een handeling van overgave bedoeld om als mens altijd bescheiden te blijven en overmoed en arrogantie te voorkomen. Door het volgen en uitlichten van Ochetuji projecteerde hij de schaduw groot op het gebouw. Schaduwspel is een belangrijk onderdeel van zijn werk. De performance werd vastgelegd en is naast de robot zelf te zien op een videoscherm in de tentoonstelling.

Ha Cha Youn maakte MAT, BOAT, CARPET een installatie met 2 videowerken van kabbelend water waar we het klotsen van de golven horen, en vlotten gemaakt van PET-flessen aan elkaar verbonden met gevlochten touw. Met het klotsen van het water in je oor is het onmogelijk om geen vluchtelingen, die van de ene landmassa over zee naar de landmassa aan de overkant proberen te geraken, te zien. Een magisch tapijt van PET-flessen waarmee je jezelf in veiligheid kan brengen. Maar PET-flessen laten me ook denken onze eigen obsessie met economische groei, hyperproductie en consumptie en de schade die we met plastic, productie en consumptie aanrichten aan het milieu. De vele overstromingen die steeds vaker voorkomen in Europa, de kaarten van Nederland in de media waar we in de toekomst Nederland steeds kleiner zien worden door water dat het land opslokt. Wat gaan we doen en opgeven om te voorkomen dat we straks allemaal rond dobberen in het water. Het doet me denken aan de film Waterland, waar landmassa een mythe is en niemand echt weet of land (nog) bestaat of niet en daar allemaal naar op zoek zijn?

Simple Acts of Listening

Ha Cha Youn

Simple Acts of Listening

Simple Acts of Listening

De VR/AR werken van Gina Kim ‘Tearless’ en ‘Bloodless’ (in 2017 kreeg Kim de prijs voor het beste korte VR werk in de Venetië Biënnale) zijn gefilmd in Dongducheon kamp (Monkey House) gebouwd aan de ingang op de berg Soyosan (de Koreaanse titel van het werk Tearless). Ik ben direct aangesproken, jaren terug deed curator Heejin Kim twee jaar onderzoek in Dongducheon wat resulteerde in de tentoonstelling ‘Dongducheon: A Walk to Remember, A Walk to Envision’, die naast in Seoul ook in het New Museum in New York te zien was. Dongducheon ligt ongeveer 40 km ten noorden van Seoul, oorspronkelijk een agrarisch gebied, nu de gedemilitariseerde zone (DMZ) de grens tussen Noord en Zuid Korea. De DMZ is de zwaarst gemilitariseerde grens ter wereld waar aan de Zuid Koreaanse kant van de grens de Amerikaanse militairen gelegerd waren/zijn. Sinds 2015 zijn de Amerikaanse militairen meer verspreid over heel Korea en het Dongducheon kamp bleef leeg achter waardoor Gina Kim hier haar werken kon filmen.

Simple Acts of Listening

Gina Kim

Simple Acts of Listening

Simple Acts of Listening

Simple Acts of Listening

Beide werken gaan over ‘troostmeisjes’, in het Koreaans laatdunkend ‘Yanggongju’ (westerse prinses), vaak wezen of meisjes uit de laagste klasse van de samenleving, die gebruikt werden voor seks door Japanse en later (zoals in het werk van Kim) Amerikaanse militairen. De minachtende houding ten aanzien van troostmeisjes van de Koreanen bevolking verandert langzaam.
Vele andere kunstenaars zoals Siren Eun Young jJung, Kang Yong Suk, Sangdon Kim, en Yong Tae Kim maakten werk over ‘troostmeisjes’. In Nederland doet Griselda Molenmans onderzoek naar troostmeisjes en schreef het boek ‘A lifetime of War’ (2020) (https://www.koreatimes.co.kr/www/nation/2022/11/281_339620.html).

‘Bloodless’ gaat specifiek over de moord op een van deze vrouwen: Yoon Geum Yi (26) op 28 oktober 1992 door de Amerikaanse soldaat Ken Markle. Markle mishandelde Yoon met een fles en paraplu, zowel vaginaal als anaal; hij propte haar mond vol met lucifers en bedekte haar lichaam met wasmiddel. Het was zeker niet de eerste keer dat een troostmeisje mishandelt of gedood werd door een militair maar de zaak van Yoon Geum Yi kwam op ‘het juiste moment’. Er was een groeiende ergernis bij de bevolking in Korea tegen de invloed van Amerika en met deze zaak wakkerde het anti-Amerikaanse sentiment hoog op

Kim agendeert met de werken niet alleen de (nog steeds) ondergeschikte positie van vrouwen in de Koreaanse samenleving (en daarbuiten getuige de discussie vanochtend op NPO1 radio over de hardnekkig lagere salarissen van vrouwen t.o.v. mannen in dezelfde functies). Ze agendeert ook de (voortdurende) ‘kolonisatie’ van Korea door de VS, iets wat ook in andere werken doorsijpelt. Anno 2022 lezen we bijna dagelijks artikelen in de krant over de spierballentaal tussen Amerika en China/Rusland over Taiwan, er mag minder media aandacht zijn maar datzelfde gevecht vind ook nog steeds plaats op Koreaans grondgebied.

Voor de lezers die meer willen weten een interview met Kim over de inhoud van de werken en haar medium VR/AR (engels ondertiteld, 50 min.):

Simple Acts of Listening

Seulji Lee – REUS

Simple Acts of Listening

Simple Acts of Listening

Lee maakte REUS (als in de Nederlandse betekenis van het woord reus). Een geluidsinstallatie door de verdieping heen, waar Lee echo’s creëerde waarmee ze de dubbelzinnigheden van staatsmacht en burgerschap ter sprake wil brengen. Zelf wist ik niet zo goed wat ik met dit werk of de uitleg ervan aan moest.

Simple Acts of Listening

Go-Eun Im – The Other Garden; Joel’s Garden

Simple Acts of Listening

Simple Acts of Listening

Een werk waarin Im de praktijken van vrouwelijke botanisten, voorheen buitengesloten van de Westerse botanische geschiedenis, onderzoekt.

Simple Acts of Listening

Heeso Kwon – Mago Leymusoom

Simple Acts of Listening

Kwon maakte een avatar van Mago door beelden van haar moeder in 3D te scannen. Mago wordt in Korea gezien als de godin die het universum en de mens creëerde als beschreven in het matriarchaal centrische ‘Budoji: A Tale of the Divine City of Ancient Korea’, door Jesang Park (363-425 exact jaar van overlijden niet bekend), een ambtenaar van Silla tijdens het bewind van koning Nulji (regeerde 417-458).

KUNSTENAARS:

Go-Eun Im (NL) werkt met verschillende media, zoals analoge/digitale film, fotografie en gevonden voorwerpen. In haar werk creëert ze herinneringen met een relatie tussen bewegend beeld en literatuur. Recentelijk heeft ze zich gericht op het vinden van een taal voor verbijstering te midden van ecologische crises. Gina Kim (VS) is een filmmaker wiens werk grenzen doorbreekt, of die nu tussen Oost en West, academie en industrie, mainstream en marginaal of intellectueel en sensueel zijn. Kim heeft aandacht voor taalkundige, raciale en nationale verschillen, terwijl ze er tegelijkertijd naar streeft deze te overstijgen (www.ginakimfilms.com). Byungjun Kwon’s (KR) oeuvre bestaat uit muzikale en performatieve uitvoeringen voor diverse platforms en filmsoundtracks, theater, modeshows en moderne dans (http://byungjun.pe.kr/xe/). Heesoo Kwon (VS) is een multidisciplinaire kunstenaar en stichtte een autobiografische feministische godsdienst Leymusoom, als een voortdurend ontwikkelend gedachtegoed die haar familiegeschiedenis en collectieve feministische emancipatie doorgrondt (www.heesookwon.com). Seulji Lee (FR) doet een doorlopend onderzoek naar de materiële taal van vormen die verwijzen naar (hedendaags) folklore (https://seulgilee.org). Ha Cha Youn (FR) richt zich in haar werk op haar identiteit als buitenlander, minderheid en buitenstaander, en voornamelijk op de vraag hoe met elkaar samen te leven (https://hachayoun.com/).

CURATOREN:

Ji Yoon Yang (KR), directeur Alternative Space Loop en SFX Seoul & Baruch Gottlieb (D) hoogleraar in Berlijn en freelance curator West Den Haag. http://www.baruchgottlieb.de/.

Alternative Space LOOP
20 Wausan-ro 29 Na-gil
04053 Seoul
South Korea
altspaceloop.com

Simple Acts of Listening nog tot 27 november
West Den Haag (tijdelijk in voormalige Amerikaanse ambassade)
Lange Voorhout 102
Den Haag
www.westdenhaag.nl
Open: 12.00 – 18.00 uur
Artist talk: 26 november, 15.00 uur

About Sasha Dees 345 Articles
Verbinder. Wereldburger; Onafhankelijk curator en producent; Focus op Internationaal, Innovatief, Inclusief en Interdisciplinair. Schrijft o.a. voor Trendbeheer, Africanah en ARC Magazine. www.sashadees.com

Be the first to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published.


*