De Textiel Factorij is een cultureel-historische uitwisseling over de wisselwerking tussen het Nederlandse en Indiase textiel ontwerp gedurende de 17e en 18e eeuw waarbij er een link gelegd wordt met hedendaagse tendensen. Een uitwisseling tussen Nederland en India van verschillende projecten. De uitwisseling is opgezet door social designer Lipika Bansal. Voor het eerste project het onderzoek, vroeg zij kunstenaar Ruud Lanfermeijer om met haar naar India te gaan om daar kunstenaars en ambachtslieden die nog steeds oude ambachten als blokdruk beheersen te ontmoeten.
Via de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) kwam de Indiase sits, een voor Nederland exotische met bloemen beschilderd katoen, in de 17e eeuw voor het eerst in Nederland en al gauw ontwikkelde de stof zich tot mode item. Niet alleen veroverde de sits het Nederlandse straatbeeld door het gebruik ervan in streek- en klederdracht, ook paste men het populaire katoen toe in het interieur. Anno 2017 heeft de sits haar bekendheid verloren, een feit dat past in de huidige ontwikkeling waarbij kennis van ambachten en ambachtelijke technieken langzaam maar zeker verdwijnt, zowel in Nederland als India.
Op dit moment loopt het tweede project het opdrachtgeverschap waar 26 Nederlandse kunstenaars waaronder Lanfermeijer zelf, Antonio Guzman, Fransje Killaerts en ontwerpers Bas Koster, Job Smeets & Nienke Tijnagel (Studio Job) aan meewerken. Ze werken samen met 24 Indiase kunstenaars als Kirit Chitara en ambachtslieden als Pitchuka Srinivas. De duo’s maken (mede mogelijk gemaakt door het Mondriaanfonds en het Stimuleringfonds voor de Creatieve Industrie) nieuwe werken en ontwerpen geïnspireerd door het gedeeld erfgoed van beide landen.
Voor dit jaar staat de tentoonstellingsreeks op stapel. In verschillende tentoonstellingen zullen de nieuwe werken en ontwerpen vanaf maart 2017 op verschillende momenten worden getoond. De deelnemende locaties zijn het Fries Museum in Leeuwarden, het Lloyd Hotel & Culturele Ambassade in Amsterdam, Twentse Welle in Enschede en het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen. Per museum worden acht à tien nieuwe ontwerpen gepresenteerd. De eeuwenoude band tussen de twee landen wordt zo zichtbaar gemaakt en herbeleefd.
Fransje Killaars werkt aan een nieuwe 4-delige installatie met een doorsnede van 8 meter voor het Fries Museum. Ze gebruikt daarvoor de blokken die haar moeder, een textiel kunstenaar, 50 jaar geleden kocht en gebruikt heeft. Killaars ontwierp een moderne Sits die daar gedrukt wordt.
Tamara Verbruggen (asst. Killaars) aan het werk.
Killaars zelf aan het blokdrukken.
Kirit Chitara – deelnemende kunstenaar in Ahmedabad, India. Ook zijn werk zal te zien zijn in het Fries Museum (geen website Chitara is wel op facebook).
Chitara en zijn assistent aan het werk om textiel te kleuren.
Museumcollectie: Hindelopen traditionele dracht.
Museumcollectie: Melk & Bloed (Hindelopen).
Spakenburg, traditionele klederdracht.
Blokken gemaakt door Gandaghar (India), ontwerp blokken Lily Lanfermeijer gereed om te gaan blokdrukken.
Ruud & Lily Lanfermeijer werken allebei met masterdrukker Pitchuka Srinivas (een van de coördinatoren in India voor het project) in zijn werkplaats in Pedana (Krishna District).
Ruud Lanfermeijer maakt tekeningen die door Gandaghar in een blok gemaakt worden waarna hij ze bij Srinivasa gaat drukken. Met de stof gaat hij kleding maken die samen met de tekeningen en de blokken te zien zullen zijn in het Fries Museum.
Het echte leven als inspiratie voor de kunstenaar, tekeningen door Ruud Lanfermeijer.
Er worden alleen natuurlijke verfstoffen en organisch katoen (GOT certified) gebruikt bij dit familiebedrijf van Pitchuka Srinivasa. Wat niet simpel is want Monsanto is ook overal in India en heeft veel van de oorspronkelijke organische katoenplanten verwoest.
Kleuren, spoelen en drogen in de heilige Krishna Rivier (er worden geen chemische middelen gebruikt in dit proces) in Machilipatnam.
Antonio Jose Guzman & Iva Jankovic
Antonio Jose Guzman werkt in Madras en samen met Iva Jankovic van MiDS Artwear uit Utrecht. Hun werk zal later in 2017 in het Zuiderzeemuseum te zien zijn.
Hannah Kindler & Uma Prajapati
Hannah Kindler werkt samen met Uma Prajapati, de co-founder van Upasana Design Studio in Auroville. Het project draait om de oorspronkelijke organische katoen die ook in Auroville voor een groot deel is verwoest door Monsanto. Ook hier worden de stoffen handgesponnen en handgeweven. Ze verven met Indigo wat niet schadelijk voor mens, dier, lucht en water is. Indigo heeft een lange koloniale geschiedenis. Kindler vraagt zich waar hechten we vandaag de dag waarde aan? Is een “utopische textiel” mogelijk in de hedendaagse maatschappij?
Sarojine Lewis & Jesus Cirizi Larraona
We zien Indigo ook weer terug in het werk van Sarojine Lewis, Lewis is wellicht een bekend bij de Rotterdamse lezers als een 2011 alumni resident van Het Wilde Weten, en Jesus Cirizi Larraona (The Colours of Nature).
Voor op de agenda:
Nieuwsgierig geworden? In maart 2017 worden de eerste tentoonstellingen feestelijk geopend in het Fries Museum te Leeuwarden en in Lloyd Hotel & Culturele Ambassade te Amsterdam. Later in 2017 openen de tentoonstellingen in Twentse Welle en het Zuiderzeemuseum.
Er zullen in samenwerking met Crafts Council Nederland ook master classes gegeven gaan worden in de musea door enkele ambachtslieden uit India. Voor geïnteresseerde kunstenaars check de websites van Textiel Factorij, Crafst Council Nederland en de musea om je op te geven.
Deelnemende kunstenaars:
Alya Hessy, Aliki van der Kruijs & Els Beusen, Anastasia Starostenko, Antonio Jose Guzman, Asli Hatipoglu, Bas Kosters, Barbara Broekman, Bernice Aalders, Eline Groeneweg, Esther Jongsma, Fransje Killaars, Gerard Jasperse, Gerard van Oosten, Hannah Kindler, Jasmin Kotschutnig, Jenne Sipman, Lieselot Versteeg & Saar Scheerlings, Mila en Lily Lanfermeijer, Linda Valkeman, Marlies Visser, Marloeke van der Vlugt, Ruud Lanfermeijer, Sarojini Lewis, Simone Post, Studio Job, Sujata Majumdar (Nederland) Abdullah Khatri, Kirit Chitara, Anuj Sharma, Dema Mittal, Jaimin Gajjar, Jesus Cirizi Larraona, Jonnalagadda Niranjan, Gitto Patni, Hitesh Rawat, Hitanshu Bhatt, K. Gangadhar, Kiritbhai, Lokesh Gai, Meghana Singh, Meeta Mastani, Om Prakash Dosaya, Pitchuka Srinivas, Pramila Choudhary, Renuka Reddy, Sanjay Chhipa, Shanawaz Alam, Sufiyan Khatri, Swati Kalsi en Uma Prajapati (India).
Foto’s: Textielfactorij, deelnemers en partners.
Leave a Reply